Κατηγορίες Περιεχομένου

Η προσωρινή προστασία στις δημόσιες συμβάσεις είναι η πιο ρηξικέλευθη πτυχή του ελληνικού διοικητικού δικονομικού δικαίου. Η εθνική ρύθμιση της έννομης προστασίας στις δημόσιες συμβάσεις, κατ’ επιταγή των σχετικών δικονομικών Οδηγιών, έχει διέλθει από σειρά σταδίων, καθένα από τα οποία εισήγαγε μία ή περισσότερες καινοτομίες στη διοικητική μας δικονομία. Τα στάδια αυτά, σχηματικά, είναι πέντε και, παρά τις αναντίλεκτες, συχνά δομικές, αποκλίσεις τους, διαπνέονται πρωτίστως από την εκπεφρασμένη βούληση του νομοθέτη, ενωσιακού και εθνικού, να επιτύχει τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα. Στόχος της μελέτης είναι η ανάδειξη αυτής της προσπάθειας θέσπισης ρυθμίσεων που να υπηρετούν και να προάγουν την αρχή της αποτελεσματικότητας κατά την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων, με έμφαση στην προσωρινή έννομη προστασία που παρέχεται στο πλαίσιο αυτό, καθώς και η αποτίμηση της εφαρμογής των εν λόγω ρυθμίσεων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις πιο πρόσφατες αλλαγές στο πεδίο της προσωρινής έννομης προστασίας στις δημόσιες συμβάσεις (ιδίως το Ν 4782/2021), βασική καινοτομία του οποίου αποτελεί η εισαγωγή ενός υβριδικού ενδίκου βοηθήματος, του γαλλικής επιρροής ενιαίου βοηθήματος της αίτησης αναστολής & ακύρωσης, με ταυτόχρονη σύντμηση πολλών προθεσμιών. Οι σχετικές ρυθμίσεις έχουν διχάσει τα Τμήματα του Συμβουλίου της Επικρατείας, με το θέμα να έχει παραπεμφθεί στην Ολομέλεια. Εν αναμονή της οριστικής επίλυσης των αναφυόμενων ζητημάτων συνταγματικότητας, είναι, ίσως, νωρίς για πλήρη απολογισμό των εν θέματι μεταρρυθμίσεων. Πάντως, η διαλαμβανόμενη στην παρούσα μελέτη αναδρομή οδηγεί στην παρατήρηση ότι, ενώ αρχική επιταγή για την επίτευξη της αποτελεσματικότητας ήταν η αυτονόμηση της προσωρινής προστασίας, η τελευταία, παρά τη συνταγματική της κατοχύρωση, δείχνει prima facie να έχει πλέον απορροφηθεί από την οριστική προστασία, για λόγους επιτάχυνσης. Ταυτίζεται, όμως, η ταχύτητα στην παροχή έννομης προστασίας με την αποτελεσματικότητα; Κατά την εδώ υποστηριζόμενη άποψη, η απάντηση είναι αρνητική.

Η υπόθεση αφορά την ανάθεση εκτέλεσης αντιπλημμυρικών έργων στην περιοχή του Δασαρχείου Αλεξανδρούπολης μετά την πυρκαγιά του 2023. Η ανάθεση έγινε με διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, κάτι που κρίθηκε μη νόμιμο καθώς, κατά την κρίση του Κλιμακίου, δεν συνέτρεχαν οι απαιτούμενες προϋποθέσεις για την εφαρμογή της εξαιρετικής αυτής διαδικασίας. Το Δικαστήριο κρίνει ότι η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης ήταν μη νόμιμη λόγω της μη συνδρομής των απαιτούμενων προϋποθέσεων του απολύτως απαραίτητου μέτρου και του κατεπείγοντος. Επιπλέον, το Δικαστήριο επισήμανε ότι το έργο είναι μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και δεν είναι προορισμένο να καλύψει κατεπείγουσες ανάγκες, ενώ η διάρκεια εκτέλεσης του έργου δεν συνάδει με την επείγουσα φύση της ανάθεσης. Τέλος, απορρίφθηκαν οι ισχυρισμοί περί δημοσίου συμφέροντος που επικαλέσθηκαν οι προσφεύγοντες, καθώς αυτοί δεν αναιρούν την υποχρέωση τήρησης των κανόνων ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων. (αντίθ. μειοψ.).

Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης υπέβαλε προς την Αρχή σχέδιο διάταξης νόμου για την αναγραφή του Προσωπικού Αριθμού (ΠΑ) στο Δελτίο Ταυτότητας (ΔΤ). Παράλληλα ενημέρωσε την Αρχή για σχέδιο διάταξης, με το οποίο η τήρηση του φωτοαντιγράφου Δελτίου Ταυτότητας στον Ιδιωτικό Τομέα καταργείται και αντικαθίσταται από υποβολή ηλεκτρονικού αντιγράφου του Δελτίου Ταυτότητας με χρήση ψηφιακών υπηρεσιών. Η Αρχή κρίνει ότι η προαναφερόμενη διάταξη, εφόσον συνοδεύεται από τα προτεινόμενα από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης μέτρα μετριασμού των κινδύνων, δεν προσκρούει στις διατάξεις για την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Συγκεκριμένα η Αρχή αναφέρει ότι: Είναι απαραίτητη η προτεινόμενη νομοθέτηση της απαγόρευσης τήρησης φωτοαντιγράφου του Δελτίου Ταυτότητας καθώς με τον τρόπο αυτό περιορίζεται ο κίνδυνος γνώσης του ΠΑ από τρίτους κατά τη λήψη από αυτούς αντιγράφου ΔΤ. Η υλοποίηση εφαρμογής η οποία θα τηρεί αρχείο καταγραφής της χρήσης του ΠΑ από φορείς της Δημόσιας Διοίκησης είναι ορθό μέτρο συμμόρφωσης με τις αρχές προστασίας δεδομένων (άρθρο 5 ΓΚΠΔ). Η νομοθέτηση πρέπει να συνδυαστεί με κατάλληλες συντονισμένες και εντατικές δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι η προβλεπόμενη αποθήκευση του ΠΑ στο ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης του Δελτίου Ταυτότητας θα είναι σαφώς διακριτή από την αποθήκευση των τηρούμενων βιομετρικών δεδομένων. Πρέπει να επικαιροποιηθούν οι εκτιμήσεις αντικτύπου σχετικά με την προστασία δεδομένων που σχετίζονται με το Δελτίο Ταυτότητας, τόσο για το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης όσο και για την Ελληνική Αστυνομία, ώστε να προσδιοριστούν τυχόν νέα, πρόσθετα μέτρα.